Dünyanın en büyük Katolik nüfuslarından birine sahip olan Meksika’da kürtaj suç olmaktan çıkarıldı. Yüksek mahkemedeki 10 yargıç kürtaj yasağının anayasaya aykırı olması yönünde oy kullanırken bir yargıç oylamaya katılmadı.
Meksika’nın Coahulia eyaletinde kadınların kürtaj yaptırdıklarının ortaya çıkması durumunda üç yıl hapis istemi ile yargılanmaları söz konusu oluyordu. Bu karar Meksika’daki bütün eyaletleri bağlayacak.
Yüksek mahkemenin aldığı bu karar, Meksika’da kadın hareketinin son yıllarda önem verdiği konulardan biriydi. Ülkede meclisin neredeyse yarısını kadın vekiller oluştururken 2019’da yapılan yasa değişikliği hükümetin üst düzey kademelerinde de kadınların görev almasını yasa ile güvence altına alıyor.
Feminist bir sivil toplum kuruluşu olan GIRE’nin koordinatörü Melissa Ayala, “Bu karar sadece Meksika için değil bütün Latin Amerika ülkeleri için önemli” değerlendirmesinde bulundu. Arjantin, Küba ve Uruguay gibi Latin Amerika ülkelerinde hamileliğin ilk haftalarında kürtaj olmak serbest.
Meksika’da kadın örgütleri kürtaj kararını olumlu karşıladı. Sokaklarda gösteriler düzenlediler. Fotoğraf: Reuters
EL SALVADOR’DA CİNAYETLE SUÇLANIYORLAR
Örneğin bir başka Latin Amerika ülkesi olan El Salvador’da ise kürtaj yaptırdığı ortaya çıkan bir kadın hakkında kamu davası açılarak cinayetle suçlanabiliyor.
Meksika’da kadınlara karşı işlenen tecavüz suçları da bir hayli fazla. Bu sebepten de kürtaj konusu sık sık ülkede gündeme geliyor. Meksika’da yargıçlar kürtajı serbest bırakan karara imza attığı sıralarda yüksek mahkemenin önünde protesto gösterileri de düzenleniyordu. Kürtaj karşıtı gruplar attıkları sloganlarda yargıçların baskı altında kürtaj lehine karar vermemelerini istiyordu.
Meksika’da kürtaj karşıtı gruplar anayasa mahkemesinin önünde protestoda bulundu. Fotoğraf: Reuters
Muhafazakar Ulusal Eylem Partisi, “Doğal ölüme kadar yaşamı savunuyoruz” açıklamasında bulundu. Bu açıklamaya rağmen siyasi partilerin artık itiraz hakkı yok. Meksika’da mahkeme heyetindeki 8’den fazla yüksek hakimin verdiği karar politikacılar tarafından sorgusuz sualsiz uygulanmak zorunda.
HEMEN SERBEST OLMAYACAK
Emekli yüksek yargıç Diego Valadez’e göre ülke genelinde kürtaj hemen serbest olmayacak ama zamanla eyaletler kanunlarını yenileyecek. Meksika’da 2007-2016 yılları arasında kürtaj yaptıran 500 kadın hakkında yasal işlem yapıldığı biliniyor.
Meksika, Brezilya’dan sonra dünyadaki en kalabalık Katolik nüfusa ev sahipliği yapan ülke. Buna rağmen hükümet resmi olarak laiklik ilkesini gözetiyor ve ülkede Katolik kilisesinin son zamanlarda karıştığı cinsel taciz skandalları kurumun toplum üzerindeki etkisine zarar verdi.
ABD’li Guttmacher Enstitüsü’nün hesabına göre Meksika’da yasak olmasına rağmen her yıl ortalama 1 milyon kürtaj yapılıyor. Kürtaj işlemi sırasında yaşanan can kayıpları ve 18 yaşın altındaki çocukların hamile kalması da Meksika’daki büyük sosyal problemlerden biri.
Yüksek mahkemenin başındaki isim Zaldivar uzun zamandır Devlet Başkanı Manuel Lopez Obrador ile olan yakın ilişkisi sebebiyle eleştiriliyor. Zaldivar’ın görev süresini uzatacak olan bir yasa tasarısı geçtiğimiz günlerde Meclis’te reddedilmişti. Zaldivar’ın kürtaj konusunda takındığı tutumda Devlet Başkanı Lopez Obrador’a siyaseten yakın durma eğilimi olduğu yorumları da yapılıyor.
Meksika Devlet Başkanı Lopez Obrador/Fotoğraf: Reuters
DEVLET BAŞKANININ TUTUMU NE?
Meksika Devlet Başkanı Lopez Obrador göreve geldiği zaman kadın sığınma evleri gibi kurumların ödeneklerini azaltması ile eleştirilerin hedefi olurken kabinesinin de neredeyse yarısını kadınlardan seçti.
Obrador’un iktidardaki küçük ortağı olan muhafazakar partinin kürtaj karşıtı durumu nedeniyle bu konuda bir açıklama yapmaması gözlerden kaçmıyor. Obrador geçen günlerde gazetecilerin ısrarlı soruları karşısında yaptığı açıklamada, “Bu çok tartışmalı bir konu ve hiçbir tatsızlığa neden olmak istemeyiz” ifadelerini kullandı. Daha sonra ise mahkeme kararına saygı duyulması gerektiğini belirtti.
Arjantin de bu yılın başında kürtajı serbest bırakan ikinci Latin Amerika ülkesi olmuştu.
Türkiye’de 1983 yılında yürürlüğe giren 2827 No’lu Nüfus Planlaması Yasası’na göre 10 haftaya kadar gebeliklerde kürtaj uygulanabiliyor. Kürtaj yaptırmak isteyen kadın evliyse bu işlem için eşinin rızası da gerekiyor.
Kaynaklar: Washington Post, Euronews, Kadir Has Üniversitesi, Türkiye’deki Kamu Hastanelerinde Kürtaj Hizmetleri, Haberglobal.com.tr