250 dönümlük alanda oda mezar, kaya mezar, kutsal alan, tiyatro, Kybela anıtı ve anıt mezar yapısı bulunan Thera Antik Kenti’nde, Muğla Müze Müdürlüğü başkanlığında, Muğla Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) desteği ve Ula Belediyesinin sponsorluğunda Doç. Dr. Abdülkadir Baran ve ekibi tarafından kazı çalışmaları başladı.
2011 yılında yine Doç. Dr. Abdülkadir Baran tarafından Thera Antik Kenti’nde yüzey temizliği yapılmış, fakat kazı çalışmaları yapılmamıştı. Vali Orhan Tavlı ve Ula Belediye Başkanı Özay Türkler’in girişimleri ile Karia kültürünü en iyi yansıtan Thera Antik Kenti’nde ilk defa kazı çalışması yapılmaya başlandı.
Milattan Önce 4’üncü Yüzyıl’da inşa edilmiş olduğu düşünülen antik kentte öncelikli olarak tiyatro gün yüzüne çıkarılacak.
Tiyatro ile birlikte antik tiyatroya yakın bölümde yer alan tapınak yapısı kazı ekibi tarafından öncelikli çalışma alanı olarak belirlendi.
Anadolu’nun yerlisi olduğu düşünülen antik Karia halkının kültürünü en iyi yansıtan antik kentlerden biri olan, Ortaçağ başlarında kısmen yerleşim görmüş olmakla birlikte antik dokunun büyük oranda korunmuş olduğu Thera Antik Kenti’nin korunarak gelecek dönemlere aktarılmasına katkı sağlaması bekleniyor.
Ula ilçe Merkezine 5 kilometre, Muğla merkez ilçe Menteşe’ye ise 12 kilometre uzaklıkta yer alan antik kent, Ula, Gülağzı, Akkaya, Doğanköy, Yerkesik, Yenice ve Kızılağaç düzlüklerini kapsayan oldukça geniş bir araziye sahip. 250 dönümden büyük bir alana yayılan kent merkezi ise Okkataş olarak bilinen kayalık tepenin güney yamacında yer alıyor.
Akropoliste anıt ve olası tapınak yapıları bulunan antik kentte sur duvarı bölümleri, çok sayıda mekan kalıntısı, tapınaklar, tiyatro, agora ve çok sayıda mezar anıtı kaçak kazıcıların faaliyetleri sonrasında görülebilir hale gelmiş durumda.
Geçen yıl Pandemi döneminde Thera Antik Kenti’nin tiyatrosu kaçak kazıcılar tarafından dinamit ile patlatılmış ve Jandarma ekipleri tarafından yakalanmıştı.
Büyük İskender’in Karia seferi sırasında karşı gelen kentler arasında sayılan Thera Antik Kenti, sonraki dönemlerde bazen Rodos etkisi altında, bazen de bağımsız bir polis olarak tanımlanmaktadır.
Antik kentin ismi konusunda farklı tartışmalar yapılmış olmakla birlikte Thera olarak tanımlanması 2000’li yıllarda Fransız bilim adamlarınca yapılmıştır. Daha sonra bölgede yüzey araştırmaları gerçekleştiren Doç. Dr. Abdulkadir Baran tarafından da kentin Thera olarak tanımlanabileceği görüşü desteklenmiştir.